Paus Franciscus heeft maandag een ingrijpende reorganisatie van het ‘management’ van het Vaticaan aangekondigd.

Paus Franciscus laat een nieuwe wind door de Katholieke Kerk waaien. Nu zijn de financiële instellingen van de Heilige Stoel aan de beurt, die al jarenlang worden besmeurd door beschuldigingen van witwasserij en onregelmatigheden.

Maandag kondigde de paus de eerste reorganisatie van de Vaticaanse bureaucratie in 25 jaar aan. Het Vaticaan krijgt voor het eerst een ‘secretariaat voor economische zaken’. Dat orgaan moet alle economische en administratieve aangelegenheden van het Vaticaan regelen. Het secretariaat krijgt ook inkoop en personeelsbeleid onder zich.

Bovendien wordt er een interne auditor ingesteld, die de financiën van ieder bureau van het Vaticaan kan controleren.

Simpele structuren

De ‘prefect’ van het secretariaat wordt de Australische kardinaal George Pell. Pell moet verantwoording afleggen aan een Economische Raad, van acht prelaten en zeven lekenexperts.

Met de hervorming moeten de bestaande managementstructuren worden versimpeld. Het secretariaat moet ook zorgen dat de financiën beter in de hand kunnen worden gehouden en transparanter worden. Uiteindelijk moet meer geld ten goede komen aan de armen.

Ook krijgt het Vaticaan formeel een centrale bank. Het bestaande Beheer van het Erfgoed van de Heilige Stoel (APSA) zal die rol vervullen.

Witwasserij

De externe bank van het Vaticaan, officieel het Instituut voor Religieuze Werken (IOR) genoemd lag onder vuur wegens een gebrek aan transparantie. Het Instituut wordt door de Italiaanse justitie in verband gebracht met witwasserij.

Nunzio Scarano, die jarenlang bij APSA werkte en die nauwe banden had met het IOR, staat op dit moment terecht voor de geplande smokkel van miljoenen dollars van Italië naar Zwitserland om rijke vrienden te helpen belasting te ontduiken. Ook zou hij miljoenen euro hebben witgewassen via IOR.

Het afgelopen jaar kreeg het IOR een nieuwe leiding. Sindsdien zijn honderden rekeningen opgeheven, nieuwe regelgeving ingevoerd en interne onderzoeken opgestart.

Grootste hervorming sinds 1988

Volgens het Vaticaan is DIT de grootste bestuurlijke hervorming sinds 1988, toen paus Johannes Paulus II voor het eerst iets van een grondwet voor de kerkorganisatie uitvaardigde. DIe 'apostolische constitutie' regelt de verhoudingen tussen de verschillende congregaties, pauselijke raden en bureaus.

Het nieuwe Economische Secretariaat lijkt de macht van het bestaande Staatssecretariaat van de Heilige Stoel aan te tasten. Dat was tot nu toe verantwoordelijk voor het bestuur van het Vaticaan, en voor diplomatieke relaties met andere staten. Kennelijk staat het nieuwe secretariaat op gelijke voet met het Staatssecretariaat.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl